KERTENKELENİN ÖLDÜRÜLMESİ
Hz. Peygamber Kertenkelenin Öldürülmesini istemiş midir? Nedir bu rivayetin aslı ve bu rivayetin Din Öğreticilerinin anlama ve aktarmaları Üzerine Bir Değerlendirme
ALİ ÇELİK
-
Kur’an-ı Kerim Hz. Peygamber’i, üstün bir ahlâk sahibi olarak nitelemiş ve onu inananlara üsve-i hasene olarak takdim etmiştir. İlahi buyruk gereği Müslümanlar, Kur’an ile birlikte Hz. Peygamber’in hadislerini de esas almış, bu temeller üzerinden dinî ve kültürel yaşamlarını şekillendirme gayretinde olmuşlardır. Fakat dinin iki ana kaynağından biri olan hadislerin zamanla farklı anlaşılması veya bağlamından koparılması gibi durumlar yaşanmıştır.
Bir metin veya söylemin doğru anlaşılmasının, neredeyse varlığı kadar önemli olduğu kabul edilirse hadisleri tam manasıyla anlamanın ne denli önemli olduğu anlaşılacaktır. Bu bağlamda yanlış anlaşılma, ziyan ve tahrife kapı aralayacağından metnin zihinlerde doğru inşası önem arz etmektedir. Yanlış anlaşılmalara sebebiyet vermesi muhtemel rivayetlerden biri de “kertenkelenin ilk vuruşta öldürülmesi” ile ilgili hadistir. Rivayetin sıhhatine yönelik çalışma yapıldığından ötürü hadisin sıhhatine ilişkin detaya girilmemiştir. İlgili rivayetin, dinî aktarım görevini üstlenen din öğreticileri tarafından nasıl anlaşıldığı ve topluma nasıl aktarıldığı meselesi araştırmamızın ana temasını teşkil etmektedir.
Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması deseni; veri toplama aracı olarak da görüşme tekniği kullanılmıştır. Bu çerçevede söz konusu rivayet hususunda ön araştırma için yapılan görüşmeler haricinde 21 din öğreticisi ile görüşme yapılmıştır. Ancak yapılan görüşmelerde ilgili rivayette kastedilen mefhumun bilhassa katılımcıların geneli tarafından anlaşılmadığı görülmüştür. Araştırma neticelerinden hareketle din öğreticilerinin hadisleri anlama hususunda daha donanımlı olabilmeleri için bazı öneriler sunulmuştur.
Bu Makale Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisinde Yayımlanmıştır. Makalenin Tamamına Ulaşmak İçin Aşağıdaki Linki Tıklayınız
